Blood and Blossoms

“Ο έρωτας, όμως, τι είναι πραγματικά; Ένα αεράκι που χαϊδεύει τις τριανταφυλλιές; Όχι, είναι μια φλόγα που κυλά στις φλέβες μας, μια δαιμονική μουσική που κάνει ακόμα και τις καρδιές των γέρων να χορεύουν. Είναι η μαργαρίτα που ανοίγει
στο πλησίασμα της νύχτας, η ανεμώνη που κλείνει στην παραμικρή πνοή του ανέμου και μαραίνεται όταν την αγγίζουμε.

Αυτό είναι ο έρωτας.

Μπορεί να τσακίσει έναν άνθρωπο, έπειτα να τον ξαναφέρει στην ζωή, μετά να τον σημαδέψει και πάλι με πυρωμένο σίδερο. Μπορεί να γνέψει σε μένα σήμερα, σε σένα αύριο και σε κάποιον άλλο την επόμενη νύχτα, γιατί είναι εφήμερος. Μπορεί όμως ν’ αφήσει την ανεξίτηλη σφραγίδα του και να καίει με άσβεστη φλόγα ως το θάνατο-γιατί είναι και αιώνιος. Τελικά τι είναι ο έρωτας;

Είναι μια νύχτα καλοκαιρινή, με τον ουρανό ξάστερο και τη γη ευωδιαστή. Γιατί όμως ενθαρρύνει έναν νέο να πάρει μυστικά μονοπάτια, γιατί σπρώχνει ένα γέρο να βηματίζει ανήσυχος στο μοναχικό του δωμάτιο.

Ό έρωτας! Μεταμορφώνει τις καρδιές μας κάνοντάς τες να μοιάζουν μ’ ανθισμένο, ανοιξιάτικο κήπο, όπου όμως ξεδιάντροπα φυτρώνουν και μυστηριώδη μανιτάρια. Ο έρωτας δεν είναι που παρακινεί τον καλόγερο να γλιστράει κρυφά τη νύχτα στις αυλές και μέσα από κάποιο παράθυρο να ρίχνει κλεφτές ματιές στις ωραίες κοιμώμενες; Αυτός δεν είναι που τρελαίνει τη νεαρή μοναχή και θολώνει το μυαλό της πριγκίπισσας; Έχει τη δύναμη να κάνει ένα βασιλιά να σκύψει το κεφάλι τόσο χαμηλά που τα μαλλιά του ν’ αγγίξουν τη σκόνη του δρόμου-να τον κάνει ακόμα και να παραληρεί, να μουρμουρίζει λόγια άπρεπα, να γελά και να βγάζει τη γλώσσα του.

Έτσι είναι ο έρωτας.

Όμως όχι, μπορεί να είναι και τελείως διαφορετικός, να μη συγκρίνεται με τίποτα στον κόσμο. Καμιά φορά, έρχεται στη γη μια ανοιξιάτικη νύχτα, όταν ένα νεαρό αγόρι βλέπει δυο μάτια…Βυθίζει σ’ αυτά το βλέμμα του, φιλάει τα κοριτσίστικα χείλη και μέσα στη καρδιά του νιώθει σαν να  έσμιξαν δυο λάμψεις: ένας ήλιος και ένα αστέρι. Ρίχνεται στην αγκαλιά εκείνης που τον μάγεψε, και πια ούτε ακούει ούτε βλέπει τίποτε άλλο.

Η αγάπη άλλωστε ήταν κι ο πρώτος λόγος του Θεού, η πρώτη Του σκέψη. Όταν πρόσταξε «Γεννηθήτω φως!», γεννήθηκε η αγάπη. Κι έτσι, όλα όσα έπλασε ήταν πανέμορφα-κανένα δημιούργημά Του  δεν το βύθισε ξανά στην ανυπαρξία. Και η αγάπη, που υπήρξε από καταβολής του κόσμου, έγινε και εξουσιαστής του. Τα μονοπάτια της όμως είναι σπαρμένα με λουλούδια και αίμα.

Λουλούδια και αίμα…»

Τι είναι ο έρωτας; Είναι μια χαραμάδα φωτός σε μια κατά τ’ άλλα ανιαρή ζωή, ή αντιθέτως ο έρωτας, αγκαλιά με τον θάνατο οδηγούν τους θνητούς στην καταστροφή; Αυτό είναι το βασικό ερώτημα που πραγματεύεται στο συγκεκριμένο βιβλίο ο Κνουτ Χάμσουν, συγγραφέας της «Βικτώριας». Στο βιβλίο αυτό ένας άντρας και μια κοπέλα ερωτεύονται κεραυνοβόλα, όπως στα παραμύθια. Αυτή ευγενικής καταγωγής, αυτός γιος μυλωνά και φτωχός. Αγεφύρωτο το χάσμα. Στην συνέχεια αυτός αποκτά φήμη ως ποιητής, αλλά αυτή είναι ήδη λογοδοσμένη σε άλλον. Όταν εν τέλει η γυναίκα είναι ελεύθερη, ο άνδρας έχει ήδη αρραβωνιαστεί με άλλη κοπέλα. Και όταν τελικά κι αυτός είναι ελεύθερος, η γυναίκα φεύγει από κοντά του…Ήταν μοίρα τους να μην αναπτυχθεί ποτέ ο έρωτάς τους ή ήταν οι επιλογές τους; Προσπάθησαν να είναι αξιοπρεπείς και περήφανοι,  ή υπήρξαν απλά δυο δειλοί άνθρωποι που δεν τόλμησαν ποτέ να μιλήσουν ο ένας στον άλλον; Γιατί όταν αγαπάμε με όλη μας την καρδιά κάποιον θέλουμε να τον πληγώσουμε, ενώ στην ουσία πληγώνουμε τον ίδιο τον εαυτό μας; Είναι η περηφάνεια μας και οι ελεύθερες επιλογές μας ή είναι τελικά αυτός ο μικρός πονηρός Θεός που μας οδηγεί στην καταστροφή, στο τέλος;

Ο Χάμσουν παίρνει το κλασσικό παραμύθι του φτωχού αγοριού που αγαπά την πριγκίπισσα και το μετουσιώνει σε μια τραγική ιστορία αγάπης, που αφήνει μια γλυκιά πικρία στον αναγνώστη για όλα όσα έμειναν κρυμμένα και δεν ειπώθηκαν ποτέ…Μιλάει για την πρώτη αγάπη, που παραμένει ιδανική, τέλεια και αγνή, επειδή ακριβώς δεν ολοκληρώνεται ποτέ, δεν βρίσκει την ευκαιρία να ανθίσει. Όπως λέει μια γαλλική παροιμία ο έρωτας είναι ένας ολάνθιστος γκρεμός (falaise de fleurs).

Κάθε φορά που διαβάζω το συγκεκριμένο βιβλίο, γιατί το διαβάζω ξανά και ξανά, δεν μπορώ παρά να μην δακρύσω. Είναι το ίδιο συναίσθημα που ένιωσα, για παράδειγμα όταν είδα πρώτη φορά τον «Τιτανικό». Ένα έργο γεμάτο με την ορμή, την φωτιά αλλά και τις συνέπειες του μεγάλου και ανεκπλήρωτου έρωτα, ο οποίος δεν βρίσκει καταφύγιο επί γης.

Love, Eliza K

*Ο πίνακας «Λάμια» φιλοτεχνήθηκε από τον John William Waterhouse.